Merkezi yönetim bütçesi Ekim ayında 223,2 milyar TL açık verdi

Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri ekimde 1 trilyon 147,1 milyar lira, giderleri 1 trilyon 370,3 milyar lira oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekim ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, ekimde bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 49,1 artarak 1 trilyon 147 milyar 70 milyon lira, bütçe giderleri de yüzde 43,4 artışla 1 trilyon 370 milyar 269 milyon lira olarak gerçekleşti.

Ocak-ekim döneminde de bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48,1 yükselerek 10 trilyon 151 milyar 995 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 42,9 artarak 11 trilyon 592 milyar 472 milyon lira oldu.

Merkezi yönetim bütçesi, ekimde 223 milyar 199 milyon lira, ocak-ekim döneminde 1 trilyon 440 milyar 477 milyon lira açık verdi.

Merkezi yönetim bütçesinden ocak-ekim döneminde 11 trilyon 592 milyar 472 milyon lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri 10 trilyon 151 milyar 995 milyon liraya yükseldi.

Merkezi yönetim bütçe giderleri, Ekim 2024'te 955 milyar 478 milyon lira iken bu yılın ekim ayında yüzde 43,4 artışla 1 trilyon 370 milyar 269 milyon liraya çıktı. Böylece, 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 9,3'ü kullanılmış oldu.

Geçen yıl ekimde 50 milyar 53 milyon lira, bu yılın aynı ayında 65 milyar 791 milyon lira faiz dışı açık oluştu.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 48 artarak 1 trilyon 212 milyar 861 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı, 2024'ün aynı ayında yüzde 8,3 iken geçen ay yüzde 9,5 olarak hesaplandı.

Ekimde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 37,8 artarak 332 milyar 835 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 9,6'sı kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ekimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,8 artışla 41 milyar 469 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 9,5'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 9,8'i harcandı. Ekimde yüzde 59 artışla 100 milyar 324 milyon lira mal ve hizmet alım gideri oluştu.

Cari transferler, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 48,6 artarak 520 milyar 301 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 8,9'u kullanıldı.

Ekimde sermaye giderleri 132 milyar 922 milyon lira, sermaye transferi 63 milyar 402 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri de 21 milyar 608 milyon lira oldu. Faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,6 artışla 157 milyar 408 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ekim ayında 769 milyar 207 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 49,1 artarak 1 trilyon 147 milyar 70 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ekim ayı gerçekleşme oranı, 2024'te yüzde 9,1 iken geçen ay yüzde 9 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Ekim 2024'e göre yüzde 51,6 artarak 976 milyar 16 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı, 2024'te yüzde 8,7 iken geçen ay yüzde 8,8 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 28,3 artarak 136 milyar 564 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 30 milyar 221 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 4 milyar 270 milyon lira olarak hesaplandı.

Vergi türleri itibarıyla ekimde geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 90, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 52,3, özel tüketim vergisi yüzde 33,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 52,4, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 33,1, damga vergisi yüzde 51,2, harçlar yüzde 62,3, diğer vergiler tahsilatı yüzde 36,5 artarken kurumlar vergisi yüzde 38,4 azaldı.

Ocak-ekim dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri, Ocak-Ekim 2024 döneminde 8 trilyon 114 milyar 115 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 42,9 artışla 11 trilyon 592 milyar 472 milyon liraya yükseldi. Böylece, 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 78,7'si kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri, ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 38,3 artarak 9 trilyon 772 milyar 683 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı, yüzde 76,5 olarak hesaplandı.

Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 36,6 artışla 3 trilyon 71 milyar 651 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 88,4'ü kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 36,9 artarak 377 milyar 370 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 86,8'i kullanılmış oldu.

Ocak-ekim döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 74,4'ü harcandı. Bu dönemde yüzde 47,1 yükselişle 761 milyar 229 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler, yüzde 40 artarak 4 trilyon 328 milyar 3 milyon liraya çıktı. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 74,4'ü kullanıldı. Söz konusu dönemde sermaye gideri 895 milyar 591 milyon lira, sermaye transferi 146 milyar 965 milyon lira oldu. Borç verme giderleri de 191 milyar 875 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri, yüzde 73,5 artarak 1 trilyon 819 milyar 788 milyon lira olarak belirlendi.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-ekim döneminde 6 trilyon 853 milyar 826 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 48,1 artışla 10 trilyon 151 milyar 995 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-ekim dönemi gerçekleşme oranı, 2024'te yüzde 81,2 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 79,3'e geriledi.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-ekim dönemine göre yüzde 51,1 artarak 8 trilyon 729 milyar 521 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 78,4 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 27,1 artarak 1 trilyon 143 milyar 762 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 222 milyar 9 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 56 milyar 703 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 91,4, kurumlar vergisi yüzde 26,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 58,3, özel tüketim vergisi yüzde 38,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 63,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 26,9, damga vergisi yüzde 52,6, harçlar yüzde 65,1 ve diğer vergi gelirleri yüzde 45,2 artış gösterdi.