OECD’nin 2025 Emeklilik Raporu, nüfusun hızla yaşlanmasının işgücü ve emeklilik sistemleri üzerinde ciddi baskı yarattığını ortaya koydu. Raporda, ülkelerin emeklilerin çalışma hayatına katılımını artıracak politikalar geliştirmesi gerektiği vurgulanırken, Türkiye’nin 2050 sonrası yaşlı nüfus artışında dünyada ilk sıralarda olacağı bildirildi.
Rapora göre OECD genelinde 65 yaş üzeri nüfusun 20-64 yaş aralığındaki nüfusa oranı 2000 yılında yüzde 22 iken 2025’te yüzde 33’e çıktı. Bu oranın 2050’de yüzde 52’ye ulaşması bekleniyor. Habertürk’e yer alan habere göre Türkiye de aynı eğilimi takip ederek 2050’de OECD ortalamasının üzerine çıkacak ve 2050-2075 döneminde Şili, Kolombiya, Kosta Rika, İzlanda, Litvanya ve Meksika ile birlikte yaşlı nüfusu en hızlı artan ülkeler arasında yer alacak.
Raporda Türkiye’ye dair dikkat çeken bir detay, emeklilik sonrası çalışma düzenlemeleri oldu. Buna göre, 8 Eylül 1999’dan önce sigorta girişi yapanlar, emekli maaşları kesilmeden 4/a (işçi) ve 4/b (esnaf) statüsünde çalışmaya devam edebiliyor. Ancak 1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk kez sigorta kaydı yaptıranlar, emekli olduktan sonra çalışırlarsa maaşları durduruluyor. Bu gruptaki emeklilerden bazıları 58–60, bazıları ise 61–65 yaşlarında emekli olacak.
"Çalışma çağındaki nüfus önümüzdeki 40 yılda %13 azalacak"
OECD, nüfustaki yaşlanmanın hızlanmasında “baby boomer” kuşağının yaşlanmasının belirleyici olduğuna dikkat çekti. Çalışma çağındaki nüfusun önümüzdeki 40 yılda OECD ülkeleri genelinde ortalama yüzde 13 azalması bekleniyor.
İstihdam verileri, OECD ülkelerinde 55-64 yaş grubunun yüzde 65,5’inin, 65-69 yaş grubunun yüzde 25,7’sinin, 25-54 yaş grubunun ise yüzde 82,5’inin işgücünde olduğunu gösteriyor. Türkiye ise yüzde 38’lik oranla 55-64 yaş grubunun istihdamında OECD’nin en dip sırasında yer alıyor.
Raporda, doğurganlık oranlarındaki sert düşüşün yaşlanmayı hızlandırdığı vurgulandı. OECD ülkelerinde doğurganlık 1960’lardan bu yana yarı yarıya azalırken, nüfus yenileme seviyesi olan 2,1’in altına gerileyen oranlar, her yeni neslin bir öncekinden daha küçük olmasına yol açıyor. Geçmiş projeksiyonların da aşırı iyimser olduğu belirtildi: 1994’te 2025 için öngörülen 2,01’lik doğurganlık oranı, gerçekte 1,46’da kaldı.
"Emekli maaşı kesintileri yaşlanan nüfusta çalışmayı engelliyor"
OECD, düşen doğurganlık ve hızla yaşlanan nüfus nedeniyle emeklilik sistemlerinin finansal sürdürülebilirliğinin tehlikeye girdiğini belirtiyor. Çözüm olarak, normal emeklilik yaşından sonra çalışmaya devam edenlerin emekli aylığı almasının önündeki engellerin kaldırılması öneriliyor.
Raporda, emekli aylığının kesilmesinin yaşlanan toplumda daha uzun süre çalışmayı teşvik etme hedefiyle çeliştiği belirtilirken, çalışmaya devam eden emeklilerin ülkeye daha yüksek üretim ve vergi geliri yoluyla katkı sağladığına da vurgu yapılıyor.
