Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’ndan 1 puanlık faiz indirimi kararı çıktı. Haftalık repo ihale faiz oranı yüzde 40,5’ten yüzde 39,5’e indirildi. Kurul, gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 43,5’ten yüzde 42,5’e, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 39’dan yüzde 38’e çekti. Günlerdir adeta papatya falı açılıyordu; Merkez Bankası faizi indirir mi, indirmez mi; indirirse kaç puan indirir, diye. Sonuçta karar çıktı ve tüm faizler 1’er puan aşağı çekildi.
Faizde indirim olabilir; gelişmeler, yani ekonomik koşullar ve gidişat bunu gerekli kılıyordur, tabi ki indirim olabilir. Sonra da bu indirimi izah edecek bir açıklama yapılır.
Para Politikası Kurulu’nun dünkü kararını ilan ettiği açıklama metninde ise faiz indirimini izah edecek bir ifade bulmak mümkün değil.
Tam tersine eğer faiz indirimi doğruysa, bu doğru bir kararsa, açıklama metninde yer alan ifadeler yanlış ya da eksik demektir!
Yok eğer açıklama metnindeki ifadeler doğruysa, burada dile getirilen görüşlere gerçekten inanılıyorsa, bu durumda da faiz indirimi yanlış demektir!
Neler deniyor?
Bakın Merkez Bankası’nın açıklamasında neler dile getiriliyor:
■ Enflasyonun ana eğilimi eylül ayında yükselmiştir. (Bu bilinen ve hep dile getirilen bir gerçek zaten. Eylül ayı enflasyon geçn yılın üstünde geldi ve yıllık oran yönünü yukarı çevirdi. Ekim ayında da en az geçen yılki düzeyde bir enflasyon bekleniyor.)
■ Son döneme ait veriler talep koşullarının dezenflasyonist düzeyde olduğuna ancak dezenflasyon sürecinin yavaşladığına işaret etmektedir. (Geçen ay da yine talep koşullarına vurgu yapılmış ama dezenflasyonist sürecin yavaşladığına işaret edilmemişti, bu olumlu gidiş olarak yorumlanmalı. Tabii gerçekten öyleyse. Ama talep hâlâ yüksekmiş. Buradan alınması gereken mesajlar mı var acaba; örneğin asgari ücret artışının düşük tutulması gibi.)
■ Başta gıda olmak üzere son dönem fiyat gelişmelerinin enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları kanalıyla dezenflasyon süreci üzerinde oluşturduğu riskler belirginleşmiştir. (Bu ifadeyi aylardır okuyoruz.)
Şu paragraf ise artık klasikler arasında yerini aldı:
“Fiyat istikrarı sağlanana kadar sürdürülecek sıkı para politikası duruşu talep, kur ve beklenti kanalları üzerinden dezenflasyon sürecini güçlendirecektir. Kurul politika faizine ilişkin atılacak adımları; enflasyon gerçekleşmelerini, ana eğilimini ve beklentilerini göz önünde bulundurarak ara hedefler ile uyumlu biçimde dezenflasyonun gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirleyecektir. Adımların büyüklüğü, enflasyon görünümü odaklı, toplantı bazlı ve ihtiyatlı bir yaklaşımla gözden geçirilmektedir. Enflasyon görünümünün ara hedeflerden belirgin bir biçimde ayrışması durumunda, para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır.”
Ama geçen ayın metninde “Orta Vadeli Program’da öngörülen makroekonomik çerçeve bu sürece katkı sağlayacaktır” şeklinde bir ifadenin yer aldığını, bu kez bu cümleye gerek duyulmadığını belirtmem gerek.
Hangisi yanlış?
Hani “Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu” diye bir atasözümüz var ya… Merkez Bankası’nın dünkü kararı da öyle…
Hangisi yanlış? Hadi biraz daha yumuşak bir ifadeyle sorayım; hangisi doğru?
Enflasyonun ana eğiliminde yükselme var mı; var!
Talep koşulları hâlâ dezenflasyon sürecini sekteye uğratacak boyutta mı, Merkez Bankası’na göre öyle.
Gıda fiyatları başta olmak üzere son dönemdeki fiyat gelişmeleri enflasyon beklentilerinin daha da kötüleşmesine yol açıyor mu; açıyor!
Peki faiz niye indirildi?
Girişte de belirttim; PPK açıklamasında faizin niye indirildiğine ilişkin tek bir cümle yok.
Merkez Bankası “Faizi şu, şu, şu gerekçeleri gözeterek” ya da “Şu konularda sağlanan iyileştirmeleri göz önünde bulundurarak aşağı çektim” diyememiş.
Merkez Bankası çok sıradan, geçmişten pek farkı olmayan bir metin yazmış; ama o metnin ilk cümlelerine de faiz indirimini monte etmiş; hepsi o.
Faiz indirilir ama böyle değil!
Merkez Bankası şu koşullarda bile faizi tabii ki indirebilirdi, indirdi zaten. Hatta indirim 1 puan değil daha fazla da olabilirdi.
Ama Merkez Bankası’nın yapması gereken, bu indirimi gerekçelendirmektir.
Oysa Merkez Bankası faiz indiriminin arkasında bile duramıyor.
Acaba nihai kararı başkaları verdi de Merkez Bankası bu karardan hoşnut olmadığını böyle bir metin yazarak mı ifade etmek istedi, kim bilir!
• Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve borsagundem.com.tr’nin editoryal politikasını yansıtmayabilir.
