Komisyonun önümüzdeki günlerde kamuoyuna duyuracağı kılavuz, Avrupa hukukunda bu tür dijital varlıklarla ilgili mevcut gri alanlara açıklık getirmeyi amaçlıyor.
ECB Başkanı Christine Lagarde, hafta başında Avrupa Parlamentosunda yaptığı konuşmada sabit kripto paraların para politikası ve finansal istikrar açısından ciddi riskler içerdiğini belirterek, bu varlıkların özellikle uluslararası boyutta faaliyet gösterdiğinde sıkı kurallara tabi tutulması gerektiğini vurgulamıştı. ECB, istikrarsız piyasa koşullarında Avrupa dışı kullanıcıların AB içindeki rezervlere erişmeye çalışması halinde finansal sistem üzerinde baskı oluşabileceği uyarısında bulunuyor.
ECB: "Rezerv riski artabilir"
AB içindeki düzenlemelere göre, sabit kripto para ihraççıları rezervlerinin önemli bir kısmını birlik içindeki bankalarda tutmak ve yatırımcılara doğrudan nakit iadesi sağlamakla yükümlü. ECB, yurt dışından gelen sabit kripto para taleplerinin AB içindeki rezervleri tüketeceği ve bankalar arası bulaşma riskini tetikleyebileceği görüşünde. Eğer bu süreç büyük çaplı gelişmelerle tetiklenirse, Avrupa’nın finansal güvenlik ağları ciddi biçimde zorlanabilir.
Komisyon kaynakları da, düzenlemenin bu türden senaryolarda bile yabancı yatırımcının kendi ülkesindeki rezervleri kullanacağını ve büyük çaplı etkiler oluşturmayacağını savunuyor.
Yüksek risk, sınırlı denetim
ECB, belirli sabit kripto para ihraççılarının rezervlerini küçük bankacılık sistemlerine sahip ülkelerde tutmasının sistemik risk oluşturabileceğini ifade ederken, Komisyon bu ihtimale karşı daha esnek bir yaklaşımı benimsiyor. Komisyon yetkilileri, ulusal denetçilerin kendi risk değerlendirmelerini yapmasına olanak tanımayı öneriyor. Bu durum, benzer operasyonlara sahip sabit kripto paralar için ülkeden ülkeye farklı uygulamalar yaratabilir.
ECB yetkilileri ise rezerv transferleri için uluslararası düzeyde hukuki güvence sağlanması gerektiğini belirtiyor. Ancak Komisyon bu öneriyi reddetti. Bunun yerine, her ülke denetleyicisinin bireysel kararlarla ekstra teminat isteme hakkı olması gerektiği görüşü dile getirildi. Bocconi Üniversitesi’nden finansal risk profesörü Andrea Resti, bu modeli “ulusal denetçilerin zanaatkar yaklaşımına bırakılmış bir sistem” olarak tanımlıyor.
Küresel yarış hızlanıyor
Sabit kripto para piyasası dünya genelinde hızla büyümeye devam ediyor. Şu anda dolaşımda yaklaşık 250 milyar dolarlık sabit kripto para bulunurken, ABD Hazine Bakanı da bu varlıkların küresel dolaşımının 2 trilyon dolara ulaşabileceğini öngörüyor. ABD’de bu piyasayı düzenlemeye yönelik ilk tasarı olan Genius Yasası’na ilişkin mevzuat çalışmaları son aşamaya gelmiş durumda.
Tüm bu gelişmeler, Avrupa’da sabit kripto paraların yasal ve mali çerçevesinin oluşturulmasında kurumlar arası görüş ayrılıklarının net biçimde ortaya çıktığını gösteriyor. ECB, kapsamlı bir merkez bankası dijital para birimi geliştirmeyi planlarken, özel sektör sabit kripto paralarına karşı daha temkinli bir duruş sergilenmesini savunmaya devam ediyor.
