Enflasyonda katılık korktuğumuz bir şey. Altı ay boyunca yıllık enflasyon yüze 33 civarında kalırsa, ileriye yönelik bekleyişler de katılaşır.
Aylık yüzde 1,6, yıllık olarak ise yüzde 27 oranında yükseldi üretici fiyatları. Şu olguya dikkat: Nisandan bu yana (temmuzdaki ‘milim’ düşüş bir yana) yıllık üretici enflasyonu hep arttı.
Dün ekim enflasyonunu öğrendik. Yılın ilk 10 ayıdaki tüketici fiyat artışı yüzde 28,6 olarak açıklandı. Yılın kalan iki ayında aylık enflasyon yüzde 1 olarak gerçekleşse, 2025 enflasyonu yüzde 31,2 oluyor. Bu, elbette bir tahmin değil; sadece basit aritmetik. Biraz daha anlam kazandırmak için bazı yılların aynı aylarda gerçekleşen aylık enflasyonlarını vereyim. 2024: 2,2 ve 1,0; 2020: 2,3 ve 1,3; 2017: 1,5 ve 0,7. 2021-2023 arasını vermedim, çünkü aylık enflasyonlar yüksek. Geçmişte çok daha düşük enflasyonların gerçekleştiği yıllar var ama onlar da çok uzakta kaldılar. Böyle çok basit bir şekilde bakınca yılı yüzde 32-33 arasında bir yerde kapayacağız gibi görünüyor. Önceden açıklanan ve zaman ilerledikçe yukarıya doğru birkaç kez güncellenen resmi tahminlerin oldukça üzerinde.
Enflasyon, son dört aydır %33’e çakılıp kalmış durumda
Ekimde gerçekleşen yıllık enflasyon ise %32,9 oldu. Son dört aydır yüzde 33’e çakılıp kalmış durumda yıllık enflasyon. Yukarıdaki basit hesap yılın kalanında da bu ataletin sürme ihtimalinin çok yüksek olduğunu ima ediyor. Enflasyonda katılık korktuğumuz bir şey. Altı ay boyunca yıllık enflasyon yüze 33 civarında kalırsa, ileriye yönelik bekleyişler de katılaşır. Özellikle fiyat belirleme güçleri olan şirketlerin ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyatlarını etkiler.
Aylık enflasyon gerçekleşmesine gelince: Ekim’de yüzde 2,55 oldu. Beklenenin biraz altında kaldı. Ancak 2026 sonu hedefin yüzde 16 olduğu dikkate alındığında bu yüksek bir aylık enflasyon. Yine fikir versin diye basit aritmetik yapayım: Olmaz ama her ayın enflasyonu yüzde 2,55 olsa o yılın enflasyonu yüzde 35,3 olur.
Bir de üretici enflasyonuna bakmak da yarar var. Sonuçta talep koşullarına bağlı olarak, bir süre sonra şu ya da bu oranda tüketici enflasyonunu etkiliyor. Aylık yüzde 1,6, yıllık olarak ise yüzde 27 oranında yükseldi üretici fiyatları. Şu olguya dikkat: Nisandan bu yana (Temmuzdaki ‘milim’ düşüş bir yana) yıllık üretici enflasyonu hep arttı. Nisan’da yüzde 22,5 idi; dolayısıyla 4,5 puanlık bir yükseliş var.
Enflasyonu düşürmeye çalışan bir ekonomi programı için iyi haber değil bunlar.
• Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve borsagundem.com.tr’nin editoryal politikasını yansıtmayabilir.
Kaynak: ekonomim.com
