Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Arda Ermut, fonun 360 milyar dolar ile dünyanın en büyük ilk 10 fonu arasına girdiğini belirtti.
Türkiye Varlık Fonu 10. yılında 360 milyar dolarlık aktif büyüklüğe ulaşırken, temettü gelirleri de Fon'un en büyük gelir kalemi olan şans oyunlarını geride bıraktı.
Ekonomi basınıyla bir araya gelen Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Arda Ermut ve yöneticileri Varlık Fonu'nun mevcut durumu, gelecekteki seyri ve portföyündeki şirketlere yönelik gelişmelerle ilgili detaylı değerlendirmelerde bulundu.
Ermut, Varlık Fonu'nun sonradan devraldığı varlıklarda, alım ve portföye dahil edilmesi aşamasında 13 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını belirtti.
Ermut'un basınla paylaştığı sunuma göre, 2024 yılı için konsolide edilmiş rakamlara göre FAVÖK 25,6 milyar dolar olurken, satışlar da 122 milyar dolar olarak kaydedildi. Aynı dönemde net kâr 11,3 milyar dolar oldu. 2023'te satışlar 97 milyar dolar, net kâr ise 13,5 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Fonun amacının doğru zamanda varlıklardan çıkış sağlayarak kazancı parasallaştırmak olduğuna dikkat çeken Ermut, henüz o aşamada herhangi bir hamle yapmadıklarını vurguladı. Bu kapsamda sadece Vakıfbank'taki hisse satışına değinen Ermut, Vakıfbank konusunda bir imkanın ortaya çıktığını ve fırsatını değerlendirip satışı gerçekleştirdiklerini belirtirken "O satışa çok ciddi talep geldi. Ne kadar mantıklı bir hareket yaptığımız ortada. Stratejik imkan olduğunda ve doğru zaman geldiğinde, portföyümüzde bu tür fırsatları değerlendiririz. Yönetim Kurulu Başkanı olarak Cumhurbaşkanımız ve yönetim kurulunun takdiriyle portföy uyarlaması yapabiliriz" ifadelerini kullandı.
Fonda finansal hizmetler sektörü çatısı altında Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank gibi kamu bankalarıyla birlikte Borsa İstanbul ve Türkiye Sigorta da yer alıyor. Vakıfbank'ta Fon'un sahipliği yüzde 74,8 seviyesine çıkarken, Halkbank'ta da yüzde 51,1'den yüzde 91,5 seviyesine yükseldi. Daha önce Fon'un payının olmadığı Türkiye Sigorta da ise fonun hissesi yüzde 81,1 oldu.
"Türk Telekom ve Turkcell TVF stratejileriyle gelişimine devam edecek"
Arda Ermut, son dönemde yapılan 5G ihalesiyle yeniden gündemde ön sıralara çıkan telekomünikasyon sektöründe Fon'un portföyünde yer alan Türk Telekom ve Turkcell ile ilgili de kritik açıklamalarda bulundu. Türk Telekom'da Fon'un sahipliğinin yüzde 61,7'ye çıktığını ifade eden Ermut şirketin yüzde 25'inin Hazine'ye ait olduğunu, yüzde 13'ünün de halka açık olduğunu belirtti.
Şirkette satın alma sonrası imtiyaz uzatılması, ikincil halka arz ya da başka bir formülle halka açıklık oranının artırılması amacına sahip olduklarını söyleyen Ermut, şirketin önünün açılması ve mülkiyetinin Fon'a geçmesinin önemli olduğunu, sektördeki belirsizliğin ortadan kalkması anlamında kritik olduğunu vurguladı.
Ermut, "O dönemde piyasada değişik eleştiriler de oldu. Şirketin durumu çok iyi bilinmiyordu. Bizim stratejik hedeflerimiz de çok anlaşılmamıştı. İmtiyaz ile mülkiyet karıştırılıyordu. İmtiyazın sürmemesi durumda dahi mobil tarafta yaptığımız yatırımın karşılığını görebileceğimiz bir çalışmamız vardı" diye konuştu.
Türk Telekom'da imtiyazın uzamasıyla şirket değerinde ciddi büyüme olduğunu belirten Ermut "1,6 milyar dolar ile başlamıştık. Şirketin şu anda 3 milyar dolara yakın bir piyasa değeri var" dedi.
Altın hissenin hâlâ Hazine tarafında olduğunu belirten Ermut, şirketin geçmişi itibariyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile de içiçe olduğunu, altyapı ve internet sağlayıcı olarak da önemli düzeyde bulunduğunu ifade etti.
Ermut sektördeki şirketlere müdahale etmeden destekleyici olmaya devam ettiklerini şirketler arası sinerji gelişmesi gerektiğinde, holistik bakış açısıyla destek vermeye çalıştıklarını belirtti. Ermut, şirketin temettü dağıtması durumunda bunun da Fon'a gideceğini ifade etti.
Turkcell tarafında ise Fon'un ciddi bir yönetişim krizi içinde olan şirkette alım yaparak önünü açtığını söyleyen Ermut bu iki şirketin TVF stratejileriyle gelişimine devam edeceğini vurguladı.
"Türk Telekom'da ikincil halka arz için çok iyi zaman değil"
Ermut, Türk Telekom'un 5G sürecinde yatırımlara hız vereceğine vurgu yaparken bu durumun ikincil halka arz için çok uygun bir zamana işaret etmediğini belirtti.
Ermut konuyla ilgili olarak "Çok üst düzey konuşarak Türk Telekom ile devam kararı alındı altyapı için. 5G için artık yatırım üzerinden gidilecek. TVF üzerinden çözümler her zaman değerlendirilebilir. Hızlı adım atabilecek bir yapı olduğunu söyleyebiliriz. Türk Telekom'un yoğun bir yatırım dönemi. Bu tür dönemlerde nakit çıkışının olduğu ortam ikincil halka arz için çok iyi zaman değil. Fiber işini halledip yatırımlarını hallettikten sonra doğru zaman ve yapı halinde halka arzlar değerlendirilebilir" ifadelerini kullandı.
"Türk Altın'ın yurtdışında halka arzı ile elde edilecek gelir ile Afrika'da maden yatırımı yapabiliriz"
Basınla bir araya Türkiye Varlık Fonu yöneticileri, Türk Altın tarafında da önemli açıklamalarda bulundu.
Türkiye'nin en büyük altın üreticisi olan şirketin Fon'a geçtiğini belirten Ermut, bazı madenleri Türk Altın üzerinden yapmayı düşündüklerini söyledi.
Ermut'un verdiği bilgilere göre 25 ruhsat bulunurken bunun dördü önceliklendirildi.
Türkiye Varlık Fonu Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Kayacık'ın verdiği bilgilere göre Balıkesir altın projesi en büyük proje olurken, burada 2,5 milyar dolarlık rezerv söz konusu. Niğde'de bir tesis kurup yeniden yapmak yerine varolan şirket ile sürdürebileceklerini söyleyen Kayacık, Kastamonu'da bakır ve Sivas Divriği'de de demir maden lisansı olduğunu belirtti. Eti Maden'in de portföylerinde olduğunu söyleyen Kayacık, burada yönetimin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda olduğunu, nadir metaller ile ilgili olarak onların çalıştığını söyledi.
Ermut ise Türk Altın ile ilgili halka arz planlarına yönelik soruları da yanıtlandırdı. Ermut, "Stratejik varlıklarda Fon üzerinden ya da farklı şekillerde mülkiyetinin devam etmesi önemli. Bir yandan da uluslararası yatırımcıları buraya çekme fırsatı var. Bir modelde bunun halka arzı sağlanıp daha fazla katma değer sağlanabilir. Elde edilecek kaynakların nerede kullanılabileceği düşünülebilir. Türkiye Afrika ülkelerinde 'yumuşak güç' elde etme imkanı buluyor" dedi.
Afrika odağına ilişkin vurgu yapan Ermut, THY'nin bu ülkelere yapmaya başladığı uçuşlarla pazar lideri konumuna gelip en iyi bağlantıları sağlayarak Afrika'dan en fazla katma değer sağlayan şirket olduğunu belirtti.
Ermut, Afrika odağıyla ilgili şunları söyledi
Farklı kollarımızla oraya maden yatırımları da yapılabilir.
Finansmanı da oraya götürmeniz gerekiyor. Oradaki finansmanı orada Türk şirketleriyle katma değeri ülkemize sağlayacak şekilde yatırım yapmak için kullanabiliriz.
Sömürgeci olarak değil, yerel tedarikçiler ve insan kaynakları ile kullanarak kendi faydamıza dönük yatırım yapabiliriz. Bu anlayıştan devam ederek hem bölgeyi kalkındırıp hem Türk şirketleriyle elbirliği içinde hareket etme imkanı olacak.
250 milyon dolarlık teknoloji fonu
Türkiye Varlık Fonu yöneticilerinin sunumunda diğer fonlarla kurulan ilişkiler ve teknoloji fonu da öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.
Muadil varlık fonları ile de anlaşma yapmaya başladık. Irak Kalkınma Yolu ile oranın otoritesi ile imzaladık.
Ermut bu konuda şu bilgileri verdi.
Abu Dabi ile ADQ üzerinden teknoloji fonları ile sağladık. İspanya ile anlaşmamız var.
Çok ciddi temasta olduğumuz başka fonlar da var.
Bilinirlik arttıkça, bu konudaki talepler de artıyor. İki taraf da kamu ve fon olunca çok daha hızlı ve güvenli hareket edilebiliyor. İzinler, regülatif sistem de doğru şekilde ilerleyecek.
Bizim yurtdışında yatırım yapmışlığımız yok ama yapma imkanımız var. Diğer fonlar ile ortaklaşa hareket ederek finansman bakan projelere de dahil olabiliriz.
ADQ ile kurulan fon, yapay zeka gibi yatırımlarda yer almanın ilk adımıydı. Ayrıca bir fund of funds'ımız da var burada. İlk önce fonlara yatırım yapan bir fon olarak başladık. Start up'lara yatırım yapan bir fon yapımız var başlangıç olarak. Doğrudan yatırım yapacak bir fon da kurmak isteriz. Ama kamu fonu olarak doğrudan yatırımcı olmanız kolay değil.
Şu anda 100 milyon dolar taahhüt verdik, toplam fon büyüklüğü 250 milyon dolar.
ADQ ile direkt yatırımları da indirektleri de yapalım dedi. Biz TTF kurup 100 milyon doların üzerinde yatırım taahhüdü verdik. Sadece Türk fonu diye bakmıyoruz. Yabancı fonlara da yatırım yapabiliyoruz. Ama belirli bir katını Türkiye'deki yatırımlara aktarma zorunluluğu var. Şimdi büyüme fonları da yatırımcı olmamızı talep eder hale geldi. Fon 100 liralıksa yüzde 10'una yatırım yapıyoruz, kalanını yurtdışından bulmasını istiyoruz. Böylece dışardan da Türk şirketlerine yatırım imkanı yaratıyoruz.
"Çaykur net kâra geçti"
Türkiye Varlık Fonu portföyünde yer alan ve zarar açıkladığı bilançolarla öne çıkan Çaykur'un durumu da değerlendirildi. Ermut hem Çaykur'un hem de Türkşeker'in operasyonel olarak kârda olduğunu, Çaykur'un net kâra geçtiğini de belirtti.
Genel Müdür Yardımcısı Kayacık, "Çaykur'un net kara geçişinde üç aşama söz konusu oldu. Birincisi sermaye artırımları oldu. Çay fiyatlarında güncelleme yapabilmeye başladılar. Maliyet kontrolü de yaptılar. O nedenle de kara geçebildi şirket" diye konuştu.
"Cari açığı olan diğer ülkeler de fon kuruyor"
Ermut ve yöneticiler fonla ilgili gündeme ilişkin diğer başlıklar da açıklamalarda bulundu.
İşte sunumda öne çıkan başlıklar:
Cari açığı olan ülkelerin varlık fonu olmasına örnekleri de görüyoruz. ABD'de Trump, Endonezya'da yeni varlık fonu kuruldu. Dünyada birçok farklı örneği var. Şimdi muhtemelen İngiltere'de de altyapıya dönük yatırım yapacak bir varlık fonu kuruldu. Başbakan Starmer'ın taahhüdüydü bu.
Alsancak Limanı'nda yatırım planı var
İzmir Alsancak Limanı var, onunla ilgili olarak da önemli bir yatırım planımız var.
Özelleştirmesi mahkemeden dönmüş bir limandı. Bunun yeniden değerlendirilmesi gündemde olduğu için TVF portföyüne aktarılmış oldu. Limanın yeniden kendi değerine ulaşacağı bir plan yapacağız.
"Eurobond ihracına 14,5 kat talep geldi"
Dünyanın en nakdi güçlü fonları bile borçlanma yapıyor.
Finansman çalışması her zaman ihtiyaçtan değil, bir eğiri oluşturmak için de önemli oluyor.
Yatırımcılar sadece kötü zamanda gittiğinizde kapılarını açık tutmuyorlar. Fon ilk büyük sendikasyonunu Hazine garantisiyle yapmıştı. Bir de eurobond ihracı yarıda kalmıştı. Etkisini kaldırmak istedik. İlk eurobond ihracını yaptık. 14,5 kat taleple, 500 milyon dolarlık ihraca 7,5 milyar dolar talep geldi. Reges formatında çıkıyoruz. Ağırlıklı kurumsal fonlardan talep geldi. Sukukta da 14 kat talep geldi.
Sovereign çıkarsa 100'den geri alıyor
İhracın çıktığı gün İstanbul kararı geldi. non-deal roadshow toplantılarındayız. Kimse sormadı. Endişe sezmedik, çok talep geldi. Yatırımcılar bu tür konulardan ziyade varlık üzerine odaklandı. Kasamızda ciddi bir nakdimiz var.
Stratejik olarak size talep gelmeye başlıyor. Biz mantıklı gördüğümüz fırsatlara bakarak değerlendireceğiz. Hedef ülke ve bölgelerle iletişimi artırarak gideceğiz. Asya, Afrika bölgeleri ile çeşitlendirme yapmak istiyoruz.
Körfez ile iyi ilişkilerimiz var. Batı ile iyi ilişkilerimiz var. Asya ile de iyi ilişki kurmak istiyoruz.
"Kamu bankaları için şu anda sermaye ihtiyacı görünmüyor"
BIST'te işlem gören şirketler açısından borsanın en büyük yatırımcısıyız. Toplam değeri 23-24 milyar dolar halka açık kısmın piyasa değeri olarak. Borsanın en önemli aktörlerinden biriyiz. Borsanın en büyük hissedarıyız.
Sermaye piyasalarının derinleştirilmesi için uygun zamanda, değerlemeler belli bir noktaya geldiğinde bu tür fırsatları kullanabiliriz.
Her gün piyasaya dahil olan bir aktör değiliz. Böyle bir yatırımcı beklentisi var. Ama onlar o günün gelişmesine dönük olarak gerçekleşiyor. Günlük işlemlere dahil değiliz.
Portföy konsolidasyonu Big 4 tarafından yapılıyor. Devlet Denetleme Kurulu'ndan geliyor.
Meclis'e ancak öyle gidiyor. Mevzuat gereği solo açıklamıyoruz.
Kamu bankaları için şu anda sermaye ihtiyacı görünmüyor. İhtiyaç olduğu zaman zaten bankaların arkasındayız. Daha önceki artışları Hazine'den yaptığımız özel tertip bonolar ile yaptık. Halka arz hedeflerimiz de var.
Portföy şirketlerinden gerektiğinde, yabancı yatırımcı ilgisinde anlamlı bir artış olduğunda, elimizdeki şirketlerin halka açılmasını sağlayabiliriz.
Vakıfbank bir sinyal verdi mesela. Yabancılardan gelen bir talep üzerine oldu.