ABD Başkanı Donald Trump, ABD ile Çin arasındaki en büyük sorunların nadir toprak elementleri, fentanil ve soya fasulyesi olduğunu söyledi.
Trump, Pazar günü Florida'dan Washington'a dönerken konuşmasında Çin Hükümeti için "Bizimle nadir toprak elementleri oyunu oynamalarını istemiyoruz" demişti.
Çin'in mineraller üzerinde küresel kontrol uygulayacağını açıklamasının ardından ABD lideri Çin'e yüzde 100 gümrük vergisi uygulanacağını belirtmişti.
Trump ayrıca Çin'in ölümcül bir opioid olan fentanilin kullanımını durdurmasını ifade etmişti. Bu açıklama, Pekin'in söz konusu ilacın ve öncü kimyasalların ihracatını engelleyemediği, dolayısıyla ABD'deki opioid krizine katkıda bulunduğu yönündeki eleştirilere bir gönderme niteliğindeydi.
Trump'ın bir diğer önemli talebi ise, Çin'in yeniden soya fasulyesi alımlarına başlamasıydı. Trump, bu üç talebin de son derece normal şeyler olduğu söyledi.
Trump nadir toprak elementlerine karşı Çin'e öfkeli
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, ABD ve Çin'in bu hafta sonu Malezya'da görüşmeler gerçekleştireceğini açıkladı. Bu duyuru, Bessent'in Cuma günü Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng ile çevrimiçi yaptığı toplantının ardından geldi. Çin devlet medyası söz konusu görüşmeyi "yapıcı bir fikir alışverişi" olarak tanımladı.
Trump geçtiğimiz hafta Çin hükümetinin nadir toprak elementleri üzerinde küresel kapsamlı kontrol uygulayacağı yönündeki açıklamalarına öfke göstermişti ve Beyaz Saray'a döndüğünden bu yana Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile gerçekleştirmesi beklenen ilk yüz yüze görüşmeyi iptal edebileceğini dile getirmişti. Ayrıca, ithal ürünlere uygulanacak ek yüzde 100 verginin 1 Kasım itibarıyla yürürlüğe gireceğini de duyurmuştu.
Çin ise buna paralel adımlar atarak nadir toprak elementleri ve diğer kritik malzemeler üzerinde daha sıkı ihracat kontrolleri belirledi.
Çin Pazar günü Fox News'a verdiği röportajda, Çin'e uygulanacak gümrük vergisinin sürdürülebilir olmadığını belirtti.
Şi ile iyi bir ilişkisi olduğunu vurgulayan Trump, bu ayın sonunda Güney Kore'de düzenlenecek Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında bir görüşme gerçekleştirmeyi beklediğini de ifade etti. Trump, "Çin ile bir sorunumuz olacağını sanmıyorum, ancak adil bir anlaşmaya varmamız gerekiyor. Anlaşma gerçekten adil olmalı" dedi.
Soya fasulyesi ithalatı ve fentanil ihracatı
Soya fasulyesi, ticaret anlaşmazlığında Çin için önemli bir kaldıraç kaynağı oldu. Çin, geçen yıl yaklaşık 12,6 milyar dolar değerinde tohum satın ithal ederken, bu yıl hiç almadı. Çin, bunun yerine Güney Amerika'ya yöneldi.
Trump Şubat ayında ABD'ye yasa dışı fentanil gerişini sebep göstererek Çin mallarına yüzde 20 gümrük vergisi uygulacağını duyurmuştu. Çin yönetimi ise Haziran ayında, fentanil üretiminde kullanılabilecek iki kimyasal maddeye yönelik ihracat kontrollerini sıkılaştırmıştı.
Ancak Çin, uyuşturucu krizinin çözümünün ABD'nin kendi sorumluluğunda olduğunu defalarca vurguladı.
Pazartesi günü Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, Trump'ın dile getirdiği üç konuya ilişkin sorulan soruya Dışişleri Bakanı Sözcüsü Guo Jiakun, ticaret savaşının hiçbir tatrafın çıkaranı hareket etmeyeceğini, her iki ülkenin de eşitlik, karşılıklı saygı ve yarar temelinde müzakerelere devam etmesi gerektiğini söyledi.
Çin pek çok teknolojik ürünün üretiminde kritik rol oynayan nadir toprak elementlerine yönelik ihracat kısıtlamalarının artırılmasına dair endişeleri hafifletmeye çalışıyor.
Bloomberg'e konuşan kaynaklara göre, Çinli delegeler, geçen hafta Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) toplantısında mevkidaşlarına ihracat kontrollerinin sıkılaştırılmasının normal ticaret akışına zarar vermeyeceğini söyledi.