TCMB: Ekim'de aylık enflasyonun ana eğilimi bir önceki aya kıyasla zayıflamıştır
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan Ekim ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi.
Bankanın enflasyon değerlendirmesinin tamamı aşağıda bulunuyor.
Özet
Tüketici fiyatları ekim ayında yüzde 2,55 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 0,42 puan düşüşle yüzde 32,87
olarak gerçekleşmiştir. Mevsimsel etkilerden arındırıldığında, gıda ve hizmet aylık fiyat artışları ile öne çıkan
ana gruplar olmaya devam etmiştir. Zirai don ve kuraklık kaynaklı arz yönlü unsurların da etkisiyle gıda
fiyatlarında gözlenen olumsuz seyir hız kesmekle birlikte sürmüştür. Bu dönemde hem işlenmemiş hem de
işlenmiş gıdada fiyat artışları görece yüksek seyretmiştir. Diğer yandan, taze meyve ve sebze fiyatları tarihsel
eğilimin altında seyrederek, gıda fiyatlarında daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır. Hizmet enflasyonu
mevsimsel etkilerden arındırıldığında bir önceki aya kıyasla yatay bir seyir izlemiştir. Temel mal grubu aylık
fiyat artışında yeni sezon geçişine bağlı etkilerin gözlendiği giyim ve ayakkabı grubu etkili olmuştur. Nitekim,
mevsim etkilerinden arındırılmış temel mal enflasyonu bu dönemde daha ılımlı bir seyir izlemiştir. Ekim
ayında üretici fiyatları artışı önceki aylara kıyasla yavaşlamış, yıllık enflasyonu ise 0,41 puan yükselerek yüzde
27,00 olmuştur. Bu görünüm altında, aylık enflasyonun ana eğilimi bir önceki aya kıyasla zayıflamıştır.
Değerlendirmeler
Ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 2,55 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 0,42 puan azalarak yüzde 32,87
seviyesinde gerçekleşmiştir.. B endeksinin yıllık değişim oranı 0,34 puan düşerek yüzde 32,52'ye
gerilerken, C endeksinin yıllık değişim oranı 0,49 puan azalışla yüzde 32,05 olmuştur.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, hizmet, gıda ve alkolsüz içecekler, enerji ve temel mallar
gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 0,21, 0,16 ve 0,08 ve 0,07 puan azalırken; alkol tütün ve
altın grubunun katkısı 0,10 puan artmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle, tüketici fiyatlarının aylık artışı bir önceki aya kıyasla zayıflamıştır. Aylık enflasyon, B ve C endeksinde bir önceki aya kıyasla gerilemiştir. Fiyat artışları B endeksini
oluşturan gruplardan temel mallar ve işlenmiş gıdada yavaşlarken, hizmet sektöründe yatay seyretmiştir
. TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, ekim ayında enflasyonun ana eğiliminin aylık bazda
gerilediğine, üç aylık ortalamalar bazında ise belirgin bir değişiklik sergilemediğine işaret etmektedir
Hizmet grubunda aylık fiyat artışı yüzde 1,79 ile bir önceki aya kıyasla yavaşlamış, grup yıllık enflasyonu ise
yüzde 0,22 puan azalarak yüzde 44,44 olmuştur. Diğer yandan, mevsimsellikten arındırılmış veriler, hizmet
enflasyonunda aylık bazda yatay seyre işaret etmiştir. Bu dönemde, yıllık enflasyon ulaştırma hariç diğer alt
gruplarda gerilemiştir. Kira enflasyonu aylık bazda yüzde 3,74 oranında artarken, grup yıllık
enflasyonu yüzde 66,28'e gerilemiştir. Ulaştırma alt grubunda fiyatlar yüzde 1,81 oranında artmış; bu grupta
yıllık enflasyon yüzde 41,33'e yükselmiştir. Bu gelişmede, otobüs ve taksi ile şehir içi yolcu taşımacılığı
kalemlerindeki fiyat artışları öne çıkarken, karayolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı ve havayoluyla yolcu
taşımacılığı fiyatlarındaki gerileme ekim ayında da devam etmiştir. Lokanta-otel alt grubunda fiyat artışı yüzde
1,34 ile konaklama hizmetleri kaynaklı olarak bir önceki aya kıyasla yavaşlamıştır. Haberleşme ve diğer
hizmetler alt grupları ise ılımlı fiyat artışları (sırasıyla yüzde 0,69 ve yüzde 0,99) sergilemiştir.
Ekim ayında temel mal grubu fiyatları mevsimsel etkilere bağlı olarak yüzde 3,20 oranında yükselirken, grup
yıllık enflasyonu 0,66 puan azalarak yüzde 19,23 olmuştur. Mevsimsel etkilerden arındırılarak bakıldığında
aylık temel mal enflasyonu yüzde 0,79 ile görece ılımlı bir seyir izlemiştir. Yıllık enflasyon dayanıklı mal
grubunda bir miktar artmış, giyim ve ayakkabı ile diğer temel mallar alt gruplarında azalmıştır.. Giyim
ve ayakkabı grubu fiyatları yeni sezon geçişine bağlı mevsimsel etkilerle aylık bazda yükselirken, giyim dışında
kalan mallar ılımlı bir seyir izlemiştir. Dayanıklı tüketim mallarında aylık fiyat artışı yüzde 0,91 ile önceki aya
kıyasla yavaşlamıştır. Bu gelişmede, beyaz eşya (yüzde 0,96), otomobil (yüzde 0,89) ve tüketici elektroniği
(yüzde 0,16) fiyatlarındaki ılımlı seyir etkili olurken, mobilyadaki (yüzde 1,58) artış daha olumlu bir görünümü
sınırlamıştır. Diğer temel mallar alt grubunda da aylık bazda enflasyon son iki ayda yüzde 1'in altına inerek
olumlu seyretmiştir.
Enerji fiyatları ekim ayında yüzde 1,28 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 34,64 olmuştur. Bu gelişmede şebeke suyu (yüzde 2,37), tüp gaz (yüzde 4,78) ve katı yakıt (yüzde 4,87) fiyatlarındaki
gelişmeler etkili olurken, akaryakıt fiyatları (yüzde 0,21) görece yatay seyretmiştir.
Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları ekim ayında yüzde 3,41 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 1,19 puan
düşüşle yüzde 34,87 olmuştur. Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda alt grubunda 2,87 puan düşerek
yüzde 34,66 olurken, işlenmiş gıda alt grubunda 0,38 puan artışla yüzde 34,71 olarak gerçekleşmiştir. Aylık bazda, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış özellikle sebze, beyaz et, yumurta ve kuruyemiş kalemleri
öncülüğünde yüzde 4,52 ile yüksek seyrini korumuştur. Öte yandan, taze meyve ve sebze fiyatları tarihsel
eğiliminin altında seyrederek, gıda fiyatlarında daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır. İşlenmiş gıda grubu
fiyatları bir önceki aya kıyasla yüzde 2,51 oranında artmış; bu grupta ekmek-tahıllar, katı-sıvı yağlar, et
ürünleri, çay-kakao yanında çiğ süt alım fiyatının yansımasıyla süt ürünleri kalemleri öne çıkmıştır.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatları ekim ayında yüzde 2,42 oranında yükselmiştir. Bu artışta, tütün
ürünlerinde üretici firmalar tarafından gerçekleştirilen fiyat ayarlamaları etkili olurken, söz konusu etkinin bir
kısmı kasım ayına sarkacaktır.
Yurt içi üretici fiyatları ekim ayında yüzde 1,63 artmış, yıllık enflasyon 0,41 puan yükselerek yüzde 27,00
olmuştur. Bu dönemde enerji fiyatları (yüzde -0,65) gerilerken, dayanıklı (yüzde 3,95) ve
dayanıksız tüketim malları (yüzde 2,43) fiyatları yüksek artışları ile öne çıkmıştır. Dayanıklı mallarda
altın fiyatlarındaki yükselişin etkisi belirgin olurken, mücevherat hariç dayanıklı mallarda aylık artış yüzde 1,44
oranı ile daha sınırlı olmuştur. Sektörel bazında incelendiğinde; metal cevherleri, diğer mamul eşyalar
(mücevherat), tütün ürünleri, giyim eşyası, kömür ve linyit, gıda ürünleri fiyat artışlarıyla öne çıkan alt gruplar
olmuştur.