Ekonomi

TCMB Başekonomisti Taşçı’dan asgari ücret analizi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yeni Başekonomisti Murat Taşçı’nın, Cleveland Fed’de görev yaptığı dönemde hazırladığı son çalışmalardan biri asgari ücretin etkilerine odaklanıyor. Taşçı’nın Didem Tüzemen ve Marianna Kudlyak ile birlikte kaleme aldığı araştırma, ücret artışlarının işten çıkarmalara yol açmadığını, işverenlerin temel sorunlarının ücretler değil, pandemi sonrası derinleşen işgücü açığı ve güçlü talep olduğunu ortaya koyuyor.

Asgari Ücret Artışı İşten Çıkarmayı Tetiklemiyor

2022 yılında yayımlanan çalışmada, minimum ücretlerdeki yükselişin işverenleri istihdam azaltmaya yöneltmediği vurgulandı. Araştırma, özellikle düşük ücretli sektörlerde işverenlerin sorunlarının yüksek maaşlar değil, pandemi sonrası hızla değişen işgücü dinamikleri olduğunu gösteriyor. Birçok işveren, artan talep ve işgücü eksikliği nedeniyle boş pozisyonları doldurmakta zorlanırken, çalışanlarını elde tutmayı tercih etti.

Küresel Veri: Ücretler Artıyor, Pozisyonlar Hâlâ Boş

OECD ülkelerinde minimum ücret artışlarının rekor seviyelere ulaştığı bir dönemde yapılan analiz, ücret artışlarına rağmen işverenlerin eleman bulma güçlüğünün sürdüğünü ortaya koyuyor. Pandemi sonrası iş ilanları hızla artsa da işgücüne katılım aynı ölçüde toparlanamadı. Bu da restoran, perakende, lojistik ve turizm gibi birçok sektörde personel açığının kalıcı hâle gelmesine neden oldu.

Yapısal Sorunlar Daha Belirleyici

Rapor, ücret artışlarının çalışanların gelirlerini artırarak satın alma gücüne katkı sağladığını kabul etmekle birlikte, işgücü piyasasındaki dengesizlikleri çözmekte yetersiz kaldığını belirtiyor. Demografik değişim, eğitim uyumsuzlukları, çalışma koşulları ve göç politikaları gibi yapısal faktörlerin, işgücü açığını belirleyen asıl unsurlar olduğu vurgulanıyor.

Türkiye İçin de Önemli İpuçları

Araştırmada Türkiye yer almıyor ancak çalışma sonuçları, asgari ücret artışlarının istihdam üzerindeki etkilerinin Türkiye’de de yoğun şekilde tartışıldığı bir dönemde dikkat çekici bir perspektif sunuyor. OECD verilerinin işaret ettiği genel eğilim, tek başına ücret artışlarıyla işgücü piyasasındaki dengesizliklerin giderilemediği yönünde.

Çalışmanın Öne Çıkan Bulguları

  • Birçok ülkede minimum ücret artışları son on yılın en yüksek seviyelerinde.

  • İşverenler özellikle düşük ücretli pozisyonlarda çalışan bulmakta zorlanıyor.

  • Asgari ücret artışlarının boş pozisyonları azaltmadığı, işe alım zorluklarının daha çok ekonomik koşullar ve sektörel ihtiyaçlardan kaynaklandığı görülüyor.

  • Çoğu ülkede ücret artışları işten çıkarmaları artırmıyor.

  • Artışlar, düşük gelirli çalışanların kazançlarını belirgin şekilde yükseltiyor.

Genel olarak rapor, küresel ölçekte yaşanan işgücü sıkışıklığının yalnızca bir ücret politikası sorunu değil, daha derin yapısal nedenlere dayanan bir mesele olduğunun altını çiziyor.