Faiz Oranı Nedir ve Kim Belirler?
Faiz oranı, borç verenin (genellikle merkez bankası) borç alandan alacağı getiri oranıdır. Her ülkenin merkez bankası (Türkiye’de TCMB) ekonomideki enflasyon, büyüme ve kur hedeflerine göre faiz politikasını belirler.
- Faiz artışı: Paranın maliyeti artar, kredi kullanımı yavaşlar.
- Faiz indirimi: Paranın maliyeti düşer, yatırımlar ve harcamalar teşvik edilir.
Merkez bankalarının faiz kararları, borsa için bir yön sinyali olarak kabul edilir.a
Faiz Artışlarının Borsa Üzerindeki Etkileri
1. Likiditenin Azalması
Faizler yükseldiğinde, yatırımcılar risksiz getiri (örneğin mevduat) elde etmeye yönelir. Bu durum:
- Hisse senetlerine olan talebi azaltır
- Endekslerde geri çekilmelere neden olabilir
- Özellikle riskli veya spekülatif hisselerde sert düşüşler görülebilir
2. Borçlanma Maliyetlerinin Artması
Şirketler açısından faiz artışı:
- Finansman giderlerini artırır
- Yeni yatırımların ertelenmesine yol açabilir
- Kârlılığı baskılayabilir
Bu durum özellikle yüksek borçlu şirketlerin hisselerinde satış baskısı yaratır.
3. Defansif Sektörlere Yönelim
Faiz artış dönemlerinde yatırımcılar daha çok:
- Savunma hisseleri (gıda, sağlık, enerji dağıtımı)
- Düşük borçluluk oranına sahip şirketler
- Düzenli temettü ödeyen firmalar
gibi güvenli limanlara yönelir.
Faiz İndiriminin Borsa Üzerindeki Etkileri
1. Hisse Senetlerine Talep Artışı
Faizler düştüğünde:
- Banka faizlerinin cazibesi azalır
- Yatırımcılar daha yüksek getiri arayışına girer
- Borsaya yönelim artar
Bu da genel olarak endekslerde yükseliş eğilimini tetikler.
2. Kredi Hacminin Artması
Faizlerin düşmesi, şirketlerin ve tüketicilerin:
- Daha kolay finansmana erişmesini sağlar
- Tüketim ve yatırım harcamalarını artırır
- Ekonomik büyümeyi hızlandırır
Bu ortamda özellikle inşaat, otomotiv, beyaz eşya, banka ve perakende sektörleri öne çıkar.
3. Değerleme Katsayılarının Artması
Faiz oranı düştüğünde, şirketlerin gelecekteki nakit akışları bugüne daha yüksek bir değerle yansıtılır. Bu durum:
- Özellikle büyüme potansiyeli yüksek teknoloji ve sanayi hisselerinde primlenmelere yol açar.
- “Faiz indirimi = daha yüksek piyasa çarpanları” denklemini çalıştırır.
Yatırımcılara Tavsiyeler
- Faiz trendlerini düzenli takip edin. Özellikle TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantıları ve açıklamaları kritiktir.
- Portföyünüzü faiz rejimine göre yeniden dengeleyin.
- Tahvil ve bono getirileri ile hisse senedi getirilerini karşılaştırın.
- Yüksek borçluluğa sahip şirketlerde riskleri göz önünde bulundurun.
- Faiz kararı öncesi fiyatlanan beklentilere dikkat edin. Bazen karar değil, beklenti yönü fiyatlanır.
Son Söz: Faiz Yönü, Borsa Yönünü Belirleyebilir
Borsada dalgalanmanın temel nedenlerinden biri faiz değişiklikleridir. Bu nedenle başarılı yatırımcılar sadece bilanço ve grafiklere değil, aynı zamanda makroekonomik politikalara da hâkim olmalıdır. Faiz artırımı korkulacak bir durum değil; doğru okunduğunda stratejik pozisyon alma fırsatıdır.
Daha fazla detay ve uygulamalı karşılaştırma için Borsa Gundem Rehberi’ndeki makaleme göz atabilirsiniz.