Türkiye ekonomisi 2025 yılı 3. çeyreğinde, ekonomistlerin yüzde 3,97 olan beklentisinin altında kalarak yıllık bazda yüzde 3,7 büyüdü. Ekonomide bir önceki çeyreğe göre büyüme ise yüzde 1,1 oldu.
“Gelir dağılımındaki bozulma devam etti”
Ekonomi gazetesi yazarlarından Dr. Burcu Aydın, “Ekonomi yılın 3. çeyreğinde %3,7 büyüdü. Büyüme, inşaat sektörü kaynaklı oldu (%13,9) Tarım ise %12,7 ile sert daraldı. Çeyreklik bazda büyüme momentumu gücünü korudu Milli gelir bir önceki çeyreğe göre %1,1 oranında arttı. (Yıllıklandırılmış %4) Büyümenin kaynağı iç talep oldu. Hanehalkı tüketimi: %2,1, yatırımlar %4 oranında arttı. Dış talep ise %4,4 azalarak büyümeyi aşağı çekti. Gelir dağılımındaki bozulma devam etti. İşgücü ödemelerinin milli gelirden aldığı pay %35'e düştü (mavi) Yatırımlardaki artışa karşın sabit sermayeye giden pay da %19,4 ile tarihi diplere geriledi (kırmızı)” değerlendirmesini yaptı.
“Reel faizin tarihi yüksek seviyelere çıktığı dönemde”
Prof. Dr. Ali Hakan Kara, “İçerde ve dışarda büyük şoklar yaşadığımız ve reel faizin tarihi yüksek seviyelere çıktığı Mart-Nisan aylarını takip eden dönemde ekonomi çeyreklik bazda %1,6 ve %1,1 büyüdü. Yıllık büyüme ivmesi %5,5’e denk geliyor” değerlendirmesini yaptı.
“Kompozisyonu bozuk ve kalitesiz bir büyüme”
Prof. Dr. Serap Durusoy, büyüme verisine yönelik paylaşımlarında şunları ifade etti:
“TUIK 3.ceyrek büyüme verisi 3,7 yıllık bazda beklenti altında geldi. Tüketim tarafında canlılık devam ediyor. Ama yatırım tarafında herhangi bir kesinti olmaması önemli bir gelişme. Çeyrekten çeyreğe kamu harcamalarında 1.3'luk bir artış söz konusu. Tüketim tarafında büyümeye gelen katkınız beklenenden güçlü gelmesi dezenflasyon politikası açısından olumsuz bir durum. Bugün açıklanan büyüme verisi geçmişe dönük olsa da potansiyel büyüme açısından elbette önemli. 3. çeyrek büyüme verisinin alt bileşenlerine bakıldığında yine kompozisyonu bozuk ve kalitesiz bir büyüme olduğu görülüyor. Tarım sektöründeki yüzde 12,7'lik azalma gıda enflasyonu açısından sorunun büyüklüğünü ortaya koydu. İşgücü ödemelerinin milli gelirden aldığı payın yüzde 35'e düşmesi adaletsiz gelir dağılımı konusundaki tabloyu ortaya koydu.”
“Tahminlerin aksine yüksek “
Prof. Dr. Fatih Özatay, büyüme verisini çeyreklik bazda yüksek bulduğunu ifade ederek, şu soruyu sordu:
“3. çeyrek büyümesi tahminlerin aksine yüksek: Yıllık: 3,7 Çeyreklik: 1,1. Özellikle bu yüksek. Yıllığı: 4,4. Şimdiden, ilk üç çeyrekteki büyüme 3,5 oldu. Daha 4. çeyrek var. Özel tüketim ilk iki çeyrekte azalıyorken, şimdi sıçradı: Çeyreklik: 2,1 (yıllığı: 8,5!) Öte yandan GSYH'deki sanayi katma değeri ile sanayi üretim endeksi neredeyse zıt hareket ediyor: Çeyreklik artışlar: GSYH'deki sanayi: 0,2; 2,2; 1 Endeks: 1,6; 0,6; -0,6 Ne olmaktadır?”
“Beklentiler dahilinde”
Banu Kıvcı Tokalı, “3Ç yıllık büyüme oranı: %3,7 (tahminim de %3,7 idi)” verinin beklentileri doğrultusunda gerçekleştiğini açıkladı.
“Küçülen bir büyüme”
Prof. Dr. Ensar Yılmaz, Şaşırtmıyor: i. küçülen bir büyüme ii. inşaat, finans ve hizmet ağırlıklı bir büyüme iii. gelir dağılımını bozan bir büyüme iv. dış ticaret açığını büyüten bir büyüme v. devleti küçülten bir büyüme” değerlendirmesinde bulundu.