Küresel ve lokal ekonominin dalgalı denizlerinde seyrettiğimiz bir süreç içerisindeyiz. Faiz oranlarındaki belirsizlik, enflasyon baskısı ve jeopolitik risklerle yatırım dinamikleri de çok değişkenli hale geliyor. Böyle konjonktürler, borsa yatırımcısı için hem riskleri hem de fırsatları beraberinde getiriyor. Bu ortamda borsa yatırımcısının ayakta kalabilmesi, hatta büyüyebilmesi için akılcı, disiplinli ve esnek bir strateji izlemesi bir tercih değil, zorunluluk haline geliyor.
Peki, böyle bir ekonomik ortamda akılcı bir borsa yatırımcısı nasıl hareket etmeli? İşte dikkate alınması gereken bazı stratejik noktalar:
Makroekonomik Verilere Duyarlılık Artmalı
Makroekonomik göstergelerin göz ardı edilmemesi önemli… Enflasyon, büyüme ve faiz gibi makroekonomik göstergeler şirket bilançolarından çok daha önce piyasaları etkileyebilme kabiliyetine sahip. Bu nedenle yatırımcılar sadece şirket özelinde analiz yapmakla kalmamalı, aynı zamanda makroekonomik gelişmeleri de yakından izlemeli. Yatırım kararları alınırken makro veriler mutlaka takip edilmeli. Öyle ki, bu göstergeler, şirket kârlılıklarını doğrudan etkileyen temel faktörlerdir. Örneğin faiz artışları ya da kur oynaklığı gibi durumlarda, bu faktörler hisse senetleri üzerinde baskı yaratabileceğinden, bu gibi dönemlerde daha defansif sektörlere yönelmek avantajlı olabilir.
Temel Analiz: Sektörel Dağılım ve Portföy Çeşitlendirmesi (Diversifikasyon)
Ekonomik döngüye bağlı olarak zaman zaman farklı sektörler öne çıkabilir. Örneğin durgunluk dönemlerinde gıda, sağlık ve enerji gibi temel ihtiyaç sektörleri görece daha dayanıklıdır. Bu nedenle yatırım yaparken sadece hisse değil, sektör tercihi de büyük önem taşır. Ancak yalnızca bu sektörlere yönelmek de uzun vadede fırsatları kaçırmaya yol açabilir. Portföyü çeşitlendirerek savunmacı hisselerle beraber potansiyel taşıyan, iyi yönetilen ama geçici baskı altında olan hisselere de yer verilmesi, riski dengelerken getiri şansını artırabilir. Tabii bu noktada, şirketlerin bilanço yapısı, borçluluk oranı, kârlılığı ve nakit akışı gibi temel analiz verileri göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıca hisse bazında da mutlaka portföy çeşitlendirmesi yapılmalı. Unutmayın, tüm yatırımınızı birkaç hisseye yoğunlaştırmak, büyük riskleri de beraberinde getirir. Farklı sektörlerden, farklı büyüklükte şirketlerin yer aldığı dengeli bir portföy, riski azaltırken getiri potansiyelinizi de koruyabilir. Ek olarak, portföyünüzün bir kısmını altın ya da sabit getirili menkul kıymetler gibi farklı varlık sınıflarında tutmak da risk yönetimi açısından faydalı olabilir.
Kısa Vadeli Dalgalanmalara Karşı Soğukkanlılık ve Uzun Vadeli Bakış Açısı
Piyasalarda zaman zaman panik havası hâkim olabilir. Ancak bu tür dalgalanmalarda panikle satış yapmak çoğunlukla zarar getirebilir. Aksine, güçlü temellere sahip hisselerde yaşanan geri çekilmeler, uzun vadeli yatırımcılar için bir fırsat yaratabilir. Bu noktada sabır ve disiplin ön plana çıkar. Dolayısıyla, kısa vadede piyasalar irrasyonel davranabilir, ancak uzun vadede değerli şirketlerin hisseleri er ya da geç gerçek değerine ulaşır. Bu noktada haber başlıklarıyla değil, verilere bakılarak yatırım yapılması daha da önemli hale gelmektedir. Sosyal medya ve haber akışlarının yoğun olduğu günümüzde, yatırım kararlarını popüler söylemlere göre vermek büyük risk taşır. “Fırsat hissesi” diye pazarlanan ama temeli olmayan şirketlere yönelmek yerine, kendi analizine güvenen yatırımcı her zaman öndedir. Haber değil veri, söylenti değil bilanço okunmalıdır…
Kendinizi Tanıyın, Bilgi ve Eğitime Yatırım Yapın
Her yatırımcının risk algısı farklıdır. Kimileri yüksek risk alarak yüksek getiri hedeflerken, kimileri daha temkinlidir. Bu nedenle başkalarının stratejisini izlemek yerine, kendi finansal hedeflerinize ve risk toleransınıza uygun bir yol haritası çizmelisiniz. Borsada yatırım yaparken en önemli sermaye bilgidir. Güncel gelişmeleri takip etmek, temel ve teknik analiz bilgisi edinmek, şirket bilançolarını okuyabilmek yatırım kararlarınızın isabet oranını artıracaktır. Ayrıca duygusal kararlar yerine, veriye dayalı stratejilerle hareket etmek uzun vadede başarılı olmanın anahtarıdır.
Hatalar yatırımın doğasında vardır. Önemli olan zararı kontrol altına almak ve duygusal tepkilerden uzak kalabilmektir. Önceden belirlenmiş zarar kes (stop-loss) seviyeleri, büyük kayıpların önüne geçer. Bu kural, özellikle yüksek volatilitenin olduğu dönemlerde altın değerindedir.
BONUS: Nakit Kraldır…
Borsada fırsatların ortaya çıktığı anlarda hamle yapabilmek için elde bir miktar nakit bulundurmak hayati önemdedir. Tüm portföyü sürekli yatırımla doldurmak, esneklik kaybına neden olur. Özellikle belirsizlik dönemlerinde “pozisyonu korumak” kadar “pozisyon almak için hazır beklemek” de değerlidir.
Son Söz: Fırtınalı Havada Dümende Kalmak
Piyasa belirsizliği her zaman olacaktır. Ekonomik dalgalanmalar ve piyasa belirsizlikleri, yatırımcının cesaretini test eder. Asıl mesele, bu belirsizlik içinde yol almayı öğrenmektir. Borsa, sabırlı ve bilinçli yatırımcıyı ödüllendirir. Bu yüzden kısa vadeli gürültülere değil, uzun vadeli hikâyelere kulak verin.
Unutmayın, soğukkanlılık en değerli varlığınız…